"Garip Akımı", "Garip Hareketi", "Birinci Yeni" gibi isimlerle bilinen Türk şiirinde yaygınlaşmaya başlayan serbest şiirin ilk örneklerini veren edebi topluluktur. Birçok şairin serbest şiire yönelmesiyle Orhan Veli Kanık, Oktay Rıfat Horozcu ve Melih Cevdet Anday bu şiiri esas aldıkları topluluğu kurarlar. Şiirde aşırı duygusallığa karşı çıkarak anlayışlarını ortaya koyan şiirlerini "Garip" isimli kitapta toplarlar. Kitabın önsözünde yer alan yeni şiir anlayışlarıyla Orhan Veli, Ahmet Haşim'in "Piyale" kitabının ön sözüne cevap vermiştir. Bununla birlikte memleket şiir anlayışına da karşı çıktı. Yusuf Ziya Ortaç tarafından eleştirildiler ancak Nurallah Ataç onlara destek çıktı. İlk zamanlarda büyük tepki ile karşılandılar ama ilerleyen zamanlarda daha anlaşılır hale geldiler.
Edebiyat tarihçileri genel olarak Garip Hareketi'ni yeni şiirin başlangıcı olarak gördüler.
Kitaba koydukları, "Bu kitap, sizi, alışılmış şeylerden şüpheye davet edecektir" notuyla birlikte 1941 yılında "Garip Hareketi" başlar. Şiirlerini ölçüsüz, kafiyesiz ve şairanelikten uzak şekilde yazarlar. Şiirde kuralsızlığı kural edinmişlerdir. Şiirin özgür bir şekilde yazılması gerektiğini savunurlar ve şiirin konusunu genişletmilerdir. Halk edebiyatından da yararlanan şairler, şiirde her türlü konunun işlenebileceğini öne sürdüler. Konuşma dilini şiire kazandırdılar.
Garip Şiiri Özellikleri
- "Garip" adlı kitabın önsözünde şiir anlayışlarını açıklamışlardır.
- İdeoloji ve Felsefe gibi konuları şiirden uzak tutmuşlardır.
- Şiirde şairane söyleyişe karşı çıkmışlardır. Ayrıca şiirde imge ve söz sanatlarına çok az yer vermişlerdir.
- "Terennüm, asuman, hicran" gibi duygusal kelimeleri şiirden çıkarmışlardır ve "edalım, neyleyim, tak takıştır" gibi halk dilinden, argo tarzı kelimeler kullanmışlardır.
- Şiirlerinde "yaşama sevinci, insan sevgisi, tabiat, sıradan insanlar" gibi konuları işlemilerdir.
- Alaya ve nükteye yer vermişlerdir.
- Hece veya aruz gibi vezinler yerine serbest nazımı kullanmışlardır.
- Şiirde kafiye, redif, ahenk gibi unsurları kullanmamışlardır.
Topluluk
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder